Larynxmanipulatie

Wat is larynxmanipulatie?

Larynxmanipulatie is een behandeling waarbij keelspieren tot een meer ontspannen staat worden gebracht. Het wordt ook wel eens ‘vocal massage’ of facilitatie van de larynx genoemd. De term ‘vocal massage’ doet vermoeden dat het alleen om massage van de stembanden gaat. Daarom spreken we verder in de tekst over larynxmanipulatie.

De term ‘manipulatie’ is ook niet helemaal juist. Hij komt uit de manuele therapie waarbij het manipuleren een korte abrupte beweging van een gewricht is waarbij een knappend geluid ontstaat. Dat is larynxmanipulatie niet. Met deze techniek rekken of stretchen we de spieren van de hals, schouders, nek, kaak en mondbodem, waardoor deze meer ontspannen.

Deze techniek wordt eigenlijk alleen gebruikt bij mensen waarbij sprake is van een hypertonie, dat betekent dat de spanning in de spieren van de hals, nek, kaak en mondbodem te hoog is.

Het verschil met een ‘gewone’ logopedische behandeling

Een gewone logopedische behandeling bestaat veelal uit  het trainen van adem en stem gebruik. Hierbij wordt veel geoefend met houding, adem, stem en auditieve (luister) oefeningen. Larynxmanipulatie mag overigens niet gezien worden als een vervanging van deze technieken. Het is een aanvulling waardoor de ‘gewone’ logopedische behandeling sneller effect laat zien. Er wordt met deze facilitatie een goede basisvoorwaarde gecreëerd voor de andere logopedische oefeningen.

Effect van larynxmanipulatie

In eerste instantie is het effect beperkt van duur. Maar wanneer de behandeling een aantal keren wordt herhaald, is het effect steeds weer langer van duur totdat het permanent is. In de meeste gevallen zijn 3 – 6 behandelingen echter altijd noodzakelijk om een duidelijk effect te voelen.

Effecten van de behandeling
  • ontspanning van hals, strottenhoofd, mondbodem
  • makkelijker slikken
  • vermindering van globus-gevoel (prop in de keel)
  • vermindering van klachten of pijnsensatie van de keel
  • verbetering van de flexibiliteit van het strottenhoofd
Wanneer is deze behandeling nodig?
  • verhoogde spierspanning in nek, schouder, hals gebied.
  • bij gespannen slikbeweging (meestal gepaard met een klik tijdens het slikken)
  • een stem die snel vermoeid raakt
  • als er geen duidelijke aanwijzingen voor de herkomst van de heesheid bestaat

Wat doen we tijdens de behandeling?

De logopedist verricht onderzoek. Hiervoor moet de cliënt zo ontspannen mogelijk op een behandelbank liggen. De logopedist voelt aan de structuren om de mogelijkheden van de benige structuren en de spanning van de spieren na te gaan in mond-, keel- en halsgebied. Als het duidelijk is dat er ergens een probleem bestaat m.b.t. de beweeglijkheid of de spierspanning zal de logopedist de structuren manipuleren/faciliteren/masseren totdat deze in de normale stand staan. Dit lukt niet altijd direct de eerste keer. Meestal moet de cliënt een paar keer terugkomen, voordat de normale beweeglijkheid is bereikt.

Hiernaast krijgt de cliënt oefeningen mee, die hij/zij thuis moet doen om de beweeglijkheid te behouden. De logopedist zal hierbij aandacht besteden aan ademhaling, houding en stem, naast de beweeglijkheid van de larynx.

Soms kan het probleem dieper liggen en zal de cliënt worden doorverwezen naar een fysiotherapeut of manueel therapeut.

behandeling stem

Tips en adviezen om overbelasting te voorkomen
  • Goede bevochtiging is belangrijk. Drink voldoende water. Indien nodig kan een luchtbevochtiger of inhaleren van waterdamp extra hulp bieden.
  • Voor en na intensief stemgebruik, is een warming up en cooling down van groot belang, net als bij het sporten. Dit kun je bijvoorbeeld doen met behulp van glijtonen, liptrillen of zoemen met ontspannen lippen en kaken. Vergeet ook niet je nek en schoudergebied door rekoefeningen goed op te warmen.
  • Kriebels in de keel kun je mogelijk verhelpen of verminderen door een paar keer te slikken of een slokje water te drinken.
  • Let op: kuchen of keelschrapen is niet goed voor je stem.
  • Belast de stem niet te veel, met andere woorden: vermijd zo veel mogelijk schreeuwen en fluisteren.
  • Vermijd rook en andere prikkelende stoffen zoals verf-, lijm-, chloor- en alcoholdampen.
  • Zorg voor een goede lichamelijke conditie en een goede lichaamshouding.

Binnen ons team zijn er twee logopedisten gespecialiseerd in larynxmanipulatie. Zij zijn op beide locaties werkzaam. Lees ook onze blog hierover!